…kung paano sinulyapan ni Pedro ang kanyang likuran:
Maglilimang taon na din akong kumikilos. Halos limang taon na akong sumisigaw sa lansangan. Maglilimang taon na din akong nag-aalay ng dugo’t pawis, sakripisyo para sa sambayanan. Para sa Rebolusyon. Para sa masa. At sa halos limang taon na ‘yon, unti-unti, hindi ko na napagninilay-nilayan …sino nga ba ang masa?
Ako si Pedro. dalawamput-limang taong gulang. Dating estudyante. Pangarap ko pa noon makapagtrabaho sa iba’t-ibang bansa. Maging mayaman. Makapagpatayo ng magarbong tirahan. Kasing taas ng mga building sa Makati ang pangarap ko noon. Pero ni basong pinag-inuman mula sa Starbucks ay di man lang ako nakahawak.
Ang pamilyang pinanggalingan ko ay tinawag na uring Anakpawis. Isang uri na humila sakin para ako ay maorganisa at mamulat. Sa loob lang ng ilang buwan. Dahan-dahang nag-iiba ang mga pananaw ko sa mundo, sa tao, sa lipunan. Hanggang sa lansangan na ang nagsilbi kong tirahan at ang mga salitang ‘kalayaan’, ‘demokrasya’, ‘pakikibaka’ ang karaniwang laman ng aking sikmura. Ako na dating estudyante, na mas piniling paglingkuran ang sambayanan kaysa sa silid-aralan. Nangarap makapag-organisa sa kanayunan. Mamuhay ng simple. Manirahan sa piling ng mga masa. Kasing taas ng kabundukan ng Sierra Madre ang mga pangarap kong ‘yon. Pero ni simpleng pag-aalala mula sa’king mga magulang ay di ko man lang natugunan.
Dalawamput-dalawang taong gulang ako nang magpasya akong humiwalay sa pamilya at mamuhay kapiling ang mga masang-api. Nakidigma para sa interes ng mayoryang napagsasamantalahan sa kanayunan. Nakibaka para sa pambansang demokrasya. Sa kalayaan. Minahal ang sambayanan pero hindi naramdaman ng sarili kong mga magulang. Mas maraming natamong tagumpay kaysa pagkabigo. At mas marami ding panahong lumipas na di ko nahaplos ang likod ng nanay ko sa tuwing sya’y inuubo. Nagkakasakit na dahil sa pag-aalala sa kanyang anak.
Dekada din ang dumaan..
Napa sa kamay na natin ang pampulitikang kapangyarihan. Tagumpay na tayo. Malaya na ang sambayanan. Limang taon din akong kumilos. Halos limang taon din akong sumigaw sa lansangan. Limang taon din akong nag-aalay ng dugo’t pawis, sakripisyo para sa sambayanan. Para sa Rebolusyon. Para sa masa. At sa limang taon na ‘yon, kung kailan patay na ang mga magulang ko, saka ko lang napagnilay-nilayan… Sila nanay at tatay, oo nga pala, walang pinag-iba sa pinagsilbihan kong mga masa. Ang pamilyang minsan kong iniwan, oo nga pala, bahagi din ng sambayanang minsan kong pinaglaban.
mga naligaw at bumisita